سندرم گورلین

سندرم گورلین

Gorlin syndrome

OMIM: #109400

توصیف بیماری

سندرم گورلین که به عنوان سندرم کارسینوم سلول بازال نوئیدی نیز شناخته میشود ، بیماری است که بسیاری از نواحی بدن را تحت تاثیر قرار داده و خطر ابتلا به سرطان های متعدد و ایجاد تومورهای غیرسرطانی را افزایش میدهد. در افراد مبتلا به سندرم گورلین ، نوع سرطانی که تشخیص داده میشود اغلب کارسینوم سلول بازال میباشد که شایع ترین نوع سرطان پوست است. افراد مبتلا به سندرم گورلین معمولا کارسینوم سلول بازال را حین دوران نوجوانی یا اوایل بزرگسالی میگیرند. این سرطان ها اغلب روی صورت ، قفسه سینه و کمر ایجاد میشوند. تعداد کارسینوم های سلول بازال که فرد طی دوران زندگی خود کسب میکند بین افراد مبتلا متفاوت است. برخی افراد مبتلا به سندرم گورلین هرگز هیچ کارسینوم سلول بازالی را کسب نمیکنند ، در حالیکه دیگران ممکن است هزاران بار دچار این سرطان ها شوند. افرادی که پوست روشن تری دارند نسبت به افراد با پوست تیره تر استعداد بیشتری برای کسب کارسینوم سلول بازال دارند. بیشتر افراد مبتلا به سندرم گورلین تومورهای غیرسرطانی ( خوش خیم ) فک به نام تومورهای کراتوسیستیک دندان زا را نیز کسب میکنند. این تومورها معمولا ابتدا حین دوران نوجوانی ظاهر میشوند و تومورهای جدید تا حدود سی سالگی ایجاد نمیشوند.

ندرتا تومورهای کراتوسیستیک دندان زا در مراحل دیرتری در بزرگسالی ایجاد میشوند. اگر این تومورها درمان نشوند ممکن است باعث التهاب دردناک صورت و جابجایی دندان ها شوند. افراد مبتلا به سندرم گورلین دارای خطر بالاتری نسبت به جمعیت عمومی برای کسب تومورهای دیگر هستند. بخش کوچکی از افراد مبتلا یک تومور مغزی به نام مدولوبلاستوم را حین دوران کودکی کسب میکنند. نوعی تومور خوش خیم به نام فیبروم میتواند در قلب یا تخمدان های زنان ظاهر شود. فیبروم قلبی اغلب باعث ایجاد هیچ علامتی نمیشود اما ممکن است جریان خون را مسدود کرده یا باعث نامنظم شدن ضربان قلب ( آریتمی ) شود. به نظر نمیرسد فیبروم تخمدان توانایی باروری زنان را تحت تاثیر قرار دهد. دیگر ویژگیهای سندرم گورلین شامل وجود چاله های کوچک روی پوست کف دست ها و کف پاها ؛ یک سر غیرطبیعی بزرگ ( ماکروسفالی ) همراه با پیشانی برجسته و اختلالات اسکلتی درگیر کننده ستون فقرات ، دنده ها یا جمجمه میباشند. این علائم معمولا از زمان تولد آشکار هستند یا در اوایل کودکی ظاهر میشوند.

فراوانی

سندرم گورلین حدود 1 نفر از هر 31.000 نفر را تحت تاثیر قرار میدهد. با اینکه سالانه بیش از 1 میلیون مورد جدید کارسینوم سلول بازال در ایالات متحده آمریکا شناسایی میشوند اما کمتر از 1 درصد این سرطان های پوست مربوط به سندرم گورلین میباشند.

علل بیماری

جهش های ژن PTCH1 باعث سندرم گورلین میشوند. این ژن دستورالعمل هایی برای ساخت پروتئینی به نام patched-1 ، که به عنوان یک گیرنده عمل میکند ، فراهم میکند. پروتئین های گیرنده دارای بخش های اختصاصی برای پروتئین های خاص دیگر به نام لیگاند ها میباشند که به شکل قفل و کلید به هم وصل میشوند. لیگاند ها و گیرنده های آنها با هم سیگنال هایی را راه می اندازند که تکوین و عملکرد سلولی را تحت تاثیر قرار میدهند. پروتئینی به نام سونیک هج هاگ ، لیگاندی برای گیرنده patched-1 میباشد. patched-1 مانع از رشد و تقسیم سلولی ( تکثیر ) میشود اما زمانی که سونیک هج هاگ به آن متصل میشود ، مهار تکثیر سلولی برداشته میشود. ژن PTCH1 یک ژن سرکوبگر تومور است به این معنی که مانع از تکثیر غیر قابل کنترل یا بسیار سریع سلول ها میشود. جهش های این ژن تولید patched-1 را مختل کرده یا منجر به تولید نوع غیرطبیعی این گیرنده میشوند. یک گیرنده patched-1 تغییر یافته یا از دست رفته نمیتواند به  طور موثر رشد و تقسیم سلولی را سرکوب کند. در نتیجه ، تکثیر غیرقابل کنترل سلول ها باعث تشکیل تومورهای ویژه سندرم گورلین میشود. اینکه چگونه جهش های ژن PTCH1 باعث ایجاد دیگر علائم مربوط به این بیماری میشوند ، کمتر مشخص است.

ویژگیهای بارز سندرم گورلین میتوانند به یک تغییر کروموزومی به نام ریزحذف 9q22.3 نیز مرتبط باشند که در آن بخش کوچکی از کروموزوم 9 در هر سلول حذف میشود. این حذف شامل قطعه ای از کروموزوم 9 میباشد که حاوی ژن PTCH1 میباشد و در نتیجه ، افراد دارای ریزحذف 9q22.3 یک کپی از این ژن را از دست میدهند. از دست دادن این ژن باعث ایجاد علائم سندرم گولین در افراد دارای ریزحذف 9q22.3 میشود. افراد مبتلا بعلاوه دارای ویژگیهایی هستند که معمولا به سندرم گورلین مربوط نمیباشند. این ویژگیها شامل تاخیر رشدی ، ناتوانی ذهنی ، رشد بیش از حد بدن ( ماکروزومی ) و دیگر اختلالات فیزیکی میباشند. محققان بر این باورند که این علائم ممکن است به دلیل از دست دادن ژن های بیشتری در ناحیه حذف شده کروموزوم 9 باشند.  

الگوی توارث

سندرم گورلین با الگوی توارث اتوزومی غالب به ارث میرسد ، به این معنی که یک کپی از ژن تغییریافته در هر سلول برای ایجاد این بیماری کافی است. در بیشتر موارد ، فرد مبتلا جهش را از یک والد مبتلا به ارث میبرد. موارد دیگر از جهش های جدید در ژن PTCH1 نشات گرفته و در افراد بدون سابقه خانوادگی از بیماری ظاهر میشوند. داشتن یک کپی جهش یافته از ژن PTCH1 در هر سلول برای ایجاد ویژگیهای سندرم گورلین که در اوایل زندگی ظاهر میشوند از جمله ماکروسفالی و اختلالات اسکلتی کافی است. برای ایجاد کارسینوم سلول بازال و دیگر تورموها ، یک جهش در کپی دوم ژن PTCH1 نیز باید در سلول های خاصی در طول زندگی فرد رخ دهد. بیشتر افرادی که با یک جهش ژنی PTCH1 به دنیا می آیند ، نهایتا جهش دوم را در برخی سلول ها کسب میکنند و متعاقبا دچار انواع متنوعی از تومور ها میشوند.