دیسپلازی فک-تنه استخوان

دیسپلازی فک-تنه استخوان (Gnathodiaphyseal dysplasia)

OMIM: #166260

توصیف بیماری دیسپلازی فک-تنه استخوان

دیسپلازی فک-تنه استخوان یک اختلال است که استخوان ها را تحت تاثیر قرار میدهد. افراد مبتلا به این بیماری دارای کاهش تراکم ماده معدنی استخوان ( استئوپنی[1] ) میباشند که منجر میشود استخوان ها به طور غیرطبیعی شکننده باشند. در نتیجه ، افراد مبتلا معمولا چندین شکستگی استخوان را در دوران کودکی تجربه میکنند که اغلب از یک ضربه ملایم یا بدون دلیل واضحی ایجاد میشوند. در حالیکه در این افراد بیشتر بافت استخوانی از حالت طبیعی تراکم کمتری دارد ، لایه خارجی ( کورتکس ) تنه  استخوان های دراز در بازوها و پاها به طور غیرطبیعی سخت و ضخیم میباشد ( اسکلروزیس دیافیز ). خم شدگی استخوان های دراز نیز در این اختلال ظاهر میشود.

مشکلات فک در دیسپلازی فک-تنه استخوان شایع است ؛ پیشوند gnatho- در نام بیماری به فک اشاره دارد. افراد مبتلا به این بیماری ممکن است دچار عفونت های استخوانی ( استئومیلیت[2] ) در فک شوند که میتواند منجر به درد ، ورم ، ترشح چرک از لثه ها ، از دست دادن دندان ها و بهبود کند پس از کشیدن دندان یا از دست دادن دندان شود. نواحی اطراف استخوان های فک ممکن است پوشش محافظ لثه ها را از دست بدهند که میتواند منجر به زوال استخوان های مربوطه شود ( استئونکروز[3] فک ) . بعلاوه استخوان طبیعی اطراف فک ممکن است با بافت فیبروزی و یک ماده سخت به نام سمنتوم[4] جایگزین شود که به طور طبیعی اطراف ریشه دندان ها وجود دارد و آن ها را در فک محکم میکند. این نواحی استخوانی غیرطبیعی ، زخم های cementoosseous نام دارند که ممکن است در لحظه تولد وجود داشته باشند یا در مراحل بعدی زندگی ایجاد شوند. زمانی که دیسپلازی فک-تنه استخوان برای بار اول شرح داده شد ، به نظر میرسید این بیماری نوعی از یک اختلال اسکلتی دیگر به نام استئوژنز ایمپرفکتا باشد ، این بیماری نیز از طریق شکستگی های فراوان استخوان شناسایی میشود. گرچه ، اکنون ، دیسپلازی فک-تنه استخوان بطورکلی یک بیماری مجزا تلقی میشود. برخلاف استئوژنز ایمپرفکتا ، شکستگی های دیسپلازی فک-تنه استخوان به طور طبیعی بدون ایجاد بدشکلی یا از دست دادن ارتفاع درمان میشوند.

فراوانی دیسپلازی فک-تنه استخوان

شیوع دیسپلازی فک-تنه استخوان مشخص نیست ، اما به نظر میرسد یک بیماری نادر باشد. تعداد کمی از افراد و خانواده های مبتلا در مقالات پزشکی توصیف شده اند.

علل بیماری دیسپلازی فک-تنه استخوان

دیسپلازی فک-تنه استخوان از طریق جهش های ژن  ANO5 که دستورالعمل هایی برای ساخت پروتئینی به نام انوکتامین-5 فراهم میکند ، ایجاد میشود. با اینکه عملکرد ویژه این پروتئین به خوبی مشخص نشده است اما این پروتئین به یک خانواده از پروتئین ها به نام انوکتامین ها تعلق دارد که به عنوان کانال های کلر عمل میکنند. مطالعات نشان میدهند که بیشتر کانال های انوکتامین در حضور اتم های کلسیم با بار مثبت ( یون های کلسیم ) روشن میشوند ( فعال میشوند ) ؛ این کانال ها به عنوان کانال های کلر فعال شده با کلسیم شناخته میشوند. مکانیسم این فعالسازی کلسیمی مبهم است.

جهش های ژن ANO5 که در افراد مبتلا به دیسپلازی فک-تنه استخوان شناسایی شده اند واحدهای سازنده ( اسید آمینه ) پروتئین را در پروتئین انوکتامین 5 تغییر میدهند. اینکه چگونه این تغییرات پروتئینی منجر به استخوان های شکننده ، مشکلات فک و دیگر آنومالی های اسکلتی مشاهده شده در دیسپلازی فک-تنه استخوان میشوند ، مبهم است. دانشمندان پیشنهاد دادند که جهش ها ممکن است روش پردازش کلسیم توسط سلول ها را تحت تاثیر قرار دهند ، کلسیم یک ماده معدنی مهم در توسعه و رشد استخوان میباشد.

الگوی توارث دیسپلازی فک-تنه استخوان

این بیماری با الگوی توارث اتوزومال غالب به ارث میرسد ، به این معنی که یک کپی از ژن تغییریافته در هر سلول برای ایجاد بیماری کافی است. در برخی موارد ، فرد بیمار جهش را از یک والد بیمار به ارث میبرد. موارد دیگر از جهش های جدید در ژن نشات گرفته و در افراد بدون تاریخچه خانوادگی از بیماری ظاهر میشوند.

[1] Osteopenia،
[2] osteomyelitis
[3] osteonecrosis
[4] cementum