دیسپلازی آکرومیکریک یا دیسپلازی ریزپایانکی

دیسپلازی آکرومیکریک یا دیسپلازی ریزپایانکی (Acromicric dysplasia)

OMIM: #102370

توصیف بیماری دیسپلازی آکرومیکریک

دیسپلازی آکرومیکریک ، بیماری است که از طریق قامت به شدت کوتاه ، اندام های کوتاه ، مفاصل سخت و ویژگیهای چهره ای متفاوت ، شناسایی میشود. نوزادان مبتلا به دیسپلازی آکرومیکریک اندازه طبیعی دارند اما با گذر زمان به کندی رشد میکنند و این امر منجر به کوتاهی قامت در این افراد میشود. قد متوسط بزرگسالان مبتلا به این بیماری حدود 127 سانتی متر برای زنان و 135 سانتی متر برای مردان میباشد. اندازه استخوان های طویل بازوها و پاها و استخوان های دست و پا ( از مچ تا انگشتان ) نسبت به میزان مورد انتظار و نسبت به قد این افراد کوتاه تر است. دیگر ویژگیهای اسکلتی که در این بیماری ظاهر میشوند شامل معدنی شدن کند استخوان (  تاخیر سن استخوان ) ، شکل غیرطبیعی ستون فقرات و محدودیت حرکتی مفاصل میباشند. افراد مبتلا اغلب دچار سندرم کارپال تونل[1] میشوند که از طریق بی حسی ، خواب رفتگی و ضعف در دست ها و انگشت های دست ، شناسایی میشود. ناهماهنگی مفاصل لگن ( دیسپلازی لگن ) نیز ممکن است در این بیماری ظاهر شود. این مشکلات اسکلتی و مفصلی ممکن است به درمان نیاز داشته باشند ، اما بیشتر افراد مبتلا دارای محدودیت های کمی در فعالیت های خود میباشند.

کودکان مبتلا به دیسپلازی آکرومیکریک ممکن است دارای صورت گرد ، ابروهای زیاد ، مژه های بلند ، بینی پیازی همراه با سوراخ های رو به بالا ، فاصله زیاد بین بینی و لب بالایی (philtrum) و دهان کوچک با لب هایی ضخیم ، باشند. این تفاوت های چهره ای در بزرگسالی کمرنگ تر میشوند. هوش در این بیماری تحت تاثیر قرار نمیگیرد و طول عمر معمولا طبیعی است.

فراوانی دیسپلازی آکرومیکریک

دیسپلازی آکرومیکریک یک بیماری نادر است ؛ شیوع این بیماری مشخص نیست.

علل بیماری دیسپلازی آکرومیکریک

دیسپلازی آکرومیکریک در اثر جهش های ژن FBN1 ایجاد میشود. این ژن دستورالعمل هایی برای ساخت پروتئین بزرگی به نام فیبریلین-1 فراهم میکند. این پروتئین به خارج از سلول ها و به ماتریکس خارج سلولی انتقال میابد ، که شبکه پیچیده ای از پروتئین ها و دیگر مولکول ها است و در فضاهای بین سلول ها تشکیل میشود. در این ماتریکس مولکول های فیبریلین -1 به یکدیگر و دیگر پروتئین ها متصل شده تا فیلامنت های نخ مانندی به نام میکروفیبریل ها را تشکیل دهند. میکروفیبریل ها بخشی از فیبرها میباشند که مقاومت و انعطاف بافت های همبند را فراهم میکنند. بافت های همبند از استخوان ها ، پوست و دیگر بافت ها و اندام ها محافظت میکنند. بعلاوه ، میکروفیبریل ها مولکول هایی به نام فاکتورهای رشد شامل فاکتور رشد تبدیل کننده بتا (TGF-β) را ذخیره میکنند و در زمان های گوناگون برای کنترل رشد و ترمیم بافت ها و اندام های سراسر بدن آن ها را ترشح میکنند.

بیشتر جهش های ژن FBN1 که منجر به دیسپلازی آکرومیکریک میشوند ، واحد های سازنده پروتئین یعنی اسیدهای آمینه را در پروتئین فیبریلین-1 تغییر میدهند. جهش ها منجر به کاهش و بی نظمی میکروفیبریل ها میشوند. بدون وجود میزان کافی میکروفیبریل های طبیعی برای ذخیره TGF-β ، این فاکتور رشد به طور غیرطبیعی فعال است. این اثرات احتمالا در ایجاد آنومالی های فیزیکی که در دیسپلازی آکرومیکریک مشاهده میشوند ، مشارکت میکنند اما مکانیسم ها مبهم است.

الگوی توارث دیسپلازی آکرومیکریک

دیسپلازی آکرومیکریک یک بیماری اتوزومال غالب میباشد ، به این معنی که یک کپی از ژن تغییر یافته در هر سلول برای ایجاد بیماری کافی است. بیشتر موارد از جهش های جدید در ژن نشات گرفته و در افراد بدون تاریخچه خانوادگی از بیماری ظاهر میشوند. در موارد دیگر ، فرد مبتلا جهش را از یک والد بیمار به ارث میبرد.

[1] carpal tunnel syndrome